Na studiach co jakiś czas trzeba stworzyć referat, ale zwykle takie zadanie nie wymaga zapisania więcej niż kilku stron. Dopiero po trzech latach pojawia się pierwsze prawdziwe naukowe wyzwanie, czyli praca licencjacka? Jak ją napisać? Co zrobić, by tworzyć sprawniej i zasłużyć na dobrą ocenę?
Nasza główna porada brzmi: zorganizuj swoje działania. Tak, to jedna z często powtarzanych porad, ale studenci nie biorą sobie jej do serca. Tymczasem właściwa organizacja pracy wpływa nie tylko na czas pisania, ale również jakość uzyskanych efektów.
Początek oczywiście musi być chaotyczny. Jak napisać pracę licencjacką? Zaczynasz od wybrania i poznania tematu. Musisz “pobłądzić” nieco po literaturze, zanim wyklaruje Ci się wizja tego, co i jak chcesz napisać. Ale kiedy ten ogólny pomysł masz już w głowie, czas zacząć działać w sposób zorganizowany. Co to oznacza w praktyce?
Stwórz plan pracy i dopasuj literaturę
Zacznij od stworzenia planu pracy – zapisz konspekt. Co przedstawisz w pierwszym rozdziale? Co w kolejnych? Jak będziesz rozwijać swoją myśl i w jaki sposób dowodzić swoich racji (lub szukać odpowiedzi)? Zapisz ramowy spis treści, a następnie postaraj się znaleźć w bibliotece literaturę pasującą do kolejnych rozdziałów. Odnalezione książki przypisz do konkretnych pozycji w konspekcie – jeśli masz dokładniejsze informacje, np. znalazłeś już właściwe strony, kluczowe twierdzenia autorów etc. koniecznie zaznacz je zarówno w książce (zakładką) oraz zapisz w konspekcie.
Przy kolejnych podpunktach konspektu warto dopisać też własne myśli – krótkie wypisanie tego, co przychodzi Ci do głowy. Zrób jednoosobowy brainstorm i przelej go na papier w formie zorganizowanego konspektu.
I tu warto dodać jeszcze jedno zastrzeżenie, które być może usłyszysz również od promotora: wstęp piszemy na końcu. Dopiero, gdy masz już gotową pracę, przychodzi czas na napisanie wstępu. Dlaczego? Ponieważ we wstępie powinno się znaleźć krótkie streszczenie tego, co czytelnik znajdzie w Twojej pracy. Nawet jeżeli już teraz wydaje Ci się, że dobrze wiesz, jaki kształt będzie miała Twoja praca, musisz być przygotowany na to, że niektóre punkty mogą ulec zmianie. A może w toku poszukiwań dojdziesz do innych wniosków niż zakładałeś na początku? Szkoda tracić czas na pisanie wstępu i późniejsze poprawianie go. Zostaw wstęp na sam koniec pisania!
Najpierw pisanie, potem edytowanie
Kolejna porada, która wydaje się trywialna, ale jej znaczenie tak naprawdę trudno przecenić: najpierw pisz, a potem poprawiaj! Dużym błędem większości początkujących naukowców, pisarzy, copywriterów i innych osób pracujących ze słowem pisanym jest to, że próbują oni od razu stworzyć perfekcyjne dzieło. Piszą w taki sposób, by uniknąć późniejszego poprawiania. To pomyłka!
Jak pisać pracę licencjacką? Po prostu pisać – zgodnie z planem, szybko przelewając na papier kolejne myśli. Nie skupiaj się na tym, że masz jakieś powtórzenia, że nie wiesz, gdzie postawić przecinek albo jak oznaczyć bibliografię. Tym wszystkim zajmiesz się po zakończeniu pisania. Gwarantujemy, że w ten sposób Twój wysiłek będzie znacznie wydajniejszy, a praca licencjacka znacznie lepsza!
To samo dotyczy przepisywania cytatów z literatury. Nie warto tracić flow na nudne przepisywanie. Pisząc własne treści, tylko zaznacz miejsca, gdzie znajdzie się cytat i przepisz go na późniejszym etapie (przed edycją).
Pamiętaj: nie jesteś w stanie od razu napisać pracy perfekcyjnie! Edycja i tak na Ciebie czeka. Ludzki umysł lepiej się koncentruje na jednym zadaniu naraz. Najpierw skup się na pisaniu, a potem skupisz się na edytowaniu i korekcie.
Czego pod żadnym pozorem nie robić w pracy licencjackiej?
Mamy nadzieję, że zdajesz sobie sprawę z tego, że nie warto plagiatować literatury i innych prac, pisząc własną pracę naukową – zwykle kłamstwo i tak wychodzi na jaw. Ale to nie jedyna rzecz, której powinieneś unikać za wszelką cenę.
Jak pisać pracę licencjacką i… jak jej nie pisać? Absolutnie niedopuszczalny w pracy jest język potoczny i kolokwializmy. W pewnych okolicznościach można ich użyć, ale jedynie wtedy, gdy pomagają w wyjaśnieniu Twojej myśli i dodasz przed nimi formułkę “mówiąc kolokwialnie”. Jeśli jednak jesteś w stanie tego uniknąć – odpuść sobie mowę potoczną całkowicie.
Idąc tym tropem, warto wspomnieć też o emotkach. Naprawdę zdarza się, że studenci wrzucają uśmiechnięte buźki do swojej pracy licencjackiej lub magisterskiej. To prawda, że emotki towarzyszą nam coraz częściej nawet w formalnych wiadomościach czy w druku, ale w pracy naukowej są niedopuszczalne!
Na koniec jeszcze wskazówka praktyczna: pisząc pracę licencjacką dokładnie podawaj bibliografię. Nie chodzi tu nawet o naukową rzetelność, a o Twoje dobro podczas obrony pracy. Jeśli z lenistwa podasz jedynie tytuł książki, komisja ma prawo pytać Cię o całą treść takiej pozycji. Jeżeli podasz tylko jeden rozdział albo konkretne strony, to znaczy, że właśnie na tym fragmencie bazowałeś i nikt nie zapyta Cię o pozostałą jej treść.
